Gramatyka

Czas Present Simple

Czasu Present Simple używamy, gdy mówimy o czynnościach stałych lub powtarzających się np.

We watch TV every day. (Oglądamy telewizję każdego dnia.)

I play football every Friday.(Gram w piłkę nożną w każdy piątek.)

W czasie Present Simple do czasowników w 3 osobie l. poj. (he, she it) dodajemy końcówkę  -s np. She plays the violin twice a week. (Ona gra na skrzypcach dwa razy w tygodniu.) ale:   I play the violin twice a week (Ja gram na skrzypcach dwa razy w tygodniu.) nie dodajemy końcówki –s do czasownika, bo to nie 3 osoba l. poj.

Do czasowników kończących się na –s, -ss -sh, -ch,-x, -o dodajemy końcówkę –es np.

He watches TV every day. (On ogląda telewizję każdego dnia.)

She always does her homework. (Ona zawsze odrabia prace domową.)

My mum goes shopping once a week. (Moja mama chodzi na zakupy raz w tygodniu.)

Do czasowników kończących się na spółgłoskę i literę –y dodajemy końcówkę –es a –y zamieniamy na –i np.

She studies English. (Ona uczy się angielskiego.)

Przysłówki częstotliwości to wyrazy, które mówią nam jak często coś robimy:

always- zawsze

usually- zazwyczaj

often – często

sometimes – czasami

rarely – rzadko

hardly ever – prawie wcale

never -  nigdy

Przysłówki częstotliwości zawsze stoją po osobie a przed czasownikiem np.

Sara always gets up at 7 o’clock.

I never eat breakfast.

Marek usually plays football on Sundays.

We sometimes watch TV before school.

Wyjątkiem od tej reguły jest czasownik to be (am, is are) np.

She is always late. – przysłowek stoi po czasowniku

It is usually hot in summer. – przysłowek stoi po czasowniku

Inne określniki czasu:

every day/week/month/year- każdego dnia/tygodnia/ miesiąca/roku

once a week / month – raz w tygodniu/ miesiącu

twice a week/ month – dwa razy w tygodniu/miesiącu

on Mondays/Fridays – w poniedziałki/ piątki

Żeby utworzyć pytanie w czasie Present Simple używamy słowa do (I, you, we, they) lub does (he, she, it) np.

She likes chocolate. – zd. twierdzące

Does she like chocolate? – zd. pytające, czasownik nie ma końcówki –s, bo jesli w zdaniu pojawia się does czasownik zawsze traci końcówkę –s

Yes, she does./No, she doesn’t – krótkie odpowiedzi

They go to school every day. - zd. twierdzące

Do they go to school every day? - zd. pytające

Yes, they do. / No, they don’t. - krótkie odpowiedzi

Żeby utworzyć przeczenie w czasie Present Simple używamy słowa don’t (I, you, we, they) lub doesn’t (he, she it)

don’t = do not, doesn’t = does not np.

She doesn’t like chocolate. – zd. przeczące, czasownik nie ma końcówki –s, bo jesli w zdaniu pojawia się does czasownik zawsze traci końcówkę –s

They don’t go to school every day. – zd. przeczące

Czas Present Continuous

Czasu Present Continuous używamy, gdy mówimy o czynnościach wykonywanych teraz, w momencie mówienia np.

I’m reading now. (Czytam teraz)

She is watching TV at the moment.. (Ona ogląda telewizję w tym momencie.)

Żeby utworzyć zdanie w czasie Present Continuous potrzebujemy odmienionej formy czasownika

to be (am, is, are) oraz czasownika z końcówką –ing np.

My mum is writing a letter now.

We are talking.

Przeczenia tworzymy dodając not do czasownika to be.

My mum isn’t writing a letter now.

We aren’t talking.

Pytania tworzymy stawiając czasownik to be na początku zdania.

Is your mum writing a letter now? Yes, she is./No, she isn’t.

Are you talking? Yes, we are./No, we aren’t.

Kiedy dodajemy końcówkę –ing do czasownika:

-czasowniki zakończone na literę e tracą e np.

write – writing                         come - coming

make – making                                   dance – dancing

- czasowniki krótkie zakonczone na samogłoskę i spółgłoskę podwajają ostatnią spółgłoskę np.

stop – stopping                                   run – running

get – getting                            swim – swimming

sit – sitting                             

- czasowniki zakończone ne –ie np.

lie – lying                                die – dying

Past Simple

Czas Past Simple to czas przeszły. Używamy go, gdy mówimy o czynnościach, które miały miejsce w przeszłości i już się zakończyły. Charakterystyczne określniki czasu Past Simple to:

yesterday- wczoraj

last week/month/year – w zeszłym tygodniu/miesiącu/roku

a week/a month ago – tydzień/miesiąc temu

in 1987 – w 1987

 Odmiana czasownika to be w czasie Past Simple:

I was                           we were

you were                     you were

he was                         they were

she was

it was

I was at school yesterday.

They were in France 2 years ago.

My dad was in Kraków last week.

Przeczenia tworzymy dodając not do czasownika was/were

was not = wasn’t                     were not = weren’t

I wasn’t at school yesterday.

They weren’t in France 2 years ago.

My dad wasn’t in Kraków last week.

Pytania tworzymy, stawiając czasownik was/were na początku zdania.

Were you at school yesterday? Yes, I was. / No, I wasn’t

Was your dad in Kraków last week? Yes, he was. / No, he wasn’t.

 Czasowniki regularne

Czasowniki regularne w czasie Past Simple przyjmują końcówkę –ed np.

We watched TV yesterday evening.

Kasia walked to school last week.

-          do czasowników kończących się na –e dodajemy tylko –d np.

love – loved                      dance – danced                       arrive - arrived

- w czasownikach kończących się na spółgłoskę i literę y zamieniamy y na i oraz dodajemy koncówkę –ed np.

study – studied                 hurry – hurried

- w czasownikach kończących się na samogłoskę i spółgłoskę podwajamy ostatnią spółgłoskę np. stop – stopped                  travel -             travelled

Część czasowników to czasowniki nieregularne – w czasie Past Simple każdy ma inną formę np.

see – saw                    go – went                    eat – ate           write - wrote

Ewa wrote a letter to her friend.

We ate hamburgers and chips for lunch.

I went to school on Monday.

Pytania w czasie Past Simple tworzymy stawiając did na początku zdania. Kiedy w zdaniu występuje did, to czasownik traci swoją końcówkę, wraca do podstawowej formy.

Did Kasia walk to school last week? Yes, she did. / No, she didn’t.

Did Ewa write a letter to her friend? Yes, she did. / No, she didn’t.

Did you go to school on Monday? Yes, I did. / No, I didn’t.

Przeczenia tworzymy stawiając didn’t (did not) przed czasownikiem. Kiedy w zdaniu występuje didn’t, to czasownik traci swoją końcówkę, wraca do podstawowej formy.

Kasia didn’t walk to school last week.

Ewa didn’t write a letter to her friend.

I didn’t go to school on Monday.

Przymiotniki-Adjectives

1 Przymiotniki krótkie

Stopień wyższy (comparative) przymiotników krótkich tworzymy dodając do przymiotnika końcówkę –er.

Stopień najwyższy(superlative) przymiotników krótkich tworzymy stawiając przed przymiotnikiem the i dodając końcówkę –est np.

long                 longer              the longest

young              younger           the youngest

-jeśli przymiotnik krótki zakończony jest na samogłoskę i spółgłoskę to przy dodaniu końcówki podwajamy ostatnią spółgłoskę np.

big                   bigger              the biggest

wet                  wetter              the wettest

- jeśli przymiotnik zakończony jest na spółgłoskę i literę –y to –y zamienia się w –i

funny  funnier                        the funniest

happy  happier                        the happiest

- do przymiotników kończących się na –e dodajemy samo –r/-st

nice                 nicer                the nicest

brave               braver              the bravest      

2 Przymiotniki długie

Stopień wyższy (comparative) przymiotników długich tworzymy stawiając przed przymiotnikiem wyraz more

Stopień najwyższy(superlative) przymiotników długich tworzymy stawiając przed przymiotnikiem the most np.

interesting        more interesting                      the most interesting

intelligent        more intelligent                                   the most intelligent

dangerous        more dangerous                                  the most dangerous

3 Wyjątki

good - dobry                           better                           the best

bad - zły                                 worse                          the worst

little- mało                              less                              the least

much – dużo                           more                           the most

4 Przymiotnik far stopniuje się na dwa sposoby

far – daleki, odległy                further                         the furthest     

                                               farther                         the farthest

Obie formy tj. farther i further mogą odnosić się do odległości np.

How far is it to the station? A kilometre? No, it’s further. About two kilometres. (Jak daleko jest do stacji? Kilometr? Nie, dalej. Około dwóch.)

Further (ale nie farther) może znaczyć też dodatkowy lub kolejny np.

I have nothing further to say on the subject.  (Nie mam nic więcej do powiedzenia na ten temat.) Are there any further questions? (Czy są jakieś dodatkowe pytania.)

5 Przymiotnik old stopniuje się na dwa sposoby

old – stary                              older                           the oldest

                                               elder                           the eldest

Formy elder/the eldest używamy jeśli chcemy zaznaczyć starszeństwo w rodzinie np.

Klara is my elder sister. (Klara jest moją starsza siostrą)

4 Konstrukcje

- żeby powiedzieć, że dwie osoby lub rzeczy mają taką samą cechę używamy przymiotnika w stopniu równym ( podstawowa forma przymiotnika) i struktury  as …as

Cats are as inteligent as dogs. – Psy są tak inteligentne jak koty.

Klara isn’t as tall as Kasia. – Klara nie jest tak wysoka jak Kasia.

- żeby porównać dwie osoby lub rzeczy używamy stopnia wyższego i słowa than – niż

Tomek is taller than Janek. – Tomek jest wyższy niż Janek.

Emily is more intelligent than Henry. – Emily jest inteligentniejsza niż Henry

Rzeczowniki policzalne i niepoliczalne.

Rzeczowniki policzalne (countable nouns) to takie, które możemy policzyć np. an apple, a banana,    a dog. Rzeczowniki policzalne występują w liczbie pojedynczej lub mnogiej (otrzymują wtedy końcówkę –s ) np. an apple  -  3 apples, a pear  -  2 pears.                

Rzeczowniki niepoliczalne (uncountable nouns)  to takie, których nie możemy policzyć np.

water, juice, sugar. Rzeczowniki niepoliczalne nie mają formy liczby mnogiej. Rzeczowniki niepoliczalne łączą się zawsze z czasownikiem w liczbie pojedynczej np.

My hair is brown. – Moje włosy są brązowe.

This juice is delicious. – Ten sok jest pyszny.

a/an                            stoi przed rzeczownikiem policzalnym w liczbie pojedynczej; a stoi przed rzeczownikiem zaczynającym się od spółgłoski, an stoi przed rzeczownikiem zaczynającym się od samogłoski np.

                        an apple – bo apple – jabłko to rzeczownik policzalny w liczbie pojedynczej, zaczynający się od samogłoski     

a banana – bo banana – banan to to rzeczownik policzalny w liczbie pojedynczej, zaczynający się od spółgłoski

some                           stoi przed rzeczownikiem policzalnym w liczbie mnogiej lub przed

trochę,             rzeczownikiem niepoliczalnym; some używamy w zdaniach twierdzących np.

parę                 There are some apples on the table.- Jest parę jabłek na stole. (apples to rzeczownik policzalny w liczbie mnogiej)

There is some milk in the fridge. – Jest trochę mleka w lodówce. ( milk to rzeczownik niepoliczalny)

any                             stoi przed rzeczownikiem policzalnym w liczbie mnogiej lub przed

jakieś,              rzeczownikiem niepoliczalnym; any używamy w pytaniach i przeczeniach np.

ileś                  I haven’t got any apples. – Nie mam żadnych jabłek.

                                   Have you got any apples? – Czy masz jakieś jabłka? (apples to rzeczownik policzalny w liczbie mnogiej)

                        I haven’t got any juice. – Nie mam żadnego soku.

            Have you got any juice? – Czy masz jakiś sok? ( juice to rzeczownik niepoliczalny)

How many…?            stoi przed rzeczownikiem policzalnym w liczbie mnogiej

Ile…?              How many bananas have you got? – Ile masz bananów?

How much…?            stoi przed rzeczownikiem niepoliczalnym

Ile…?              How much water have you got? – Ile masz wody?

many               stoi przed rzeczownikiem policzalnym w liczbie mnogiej, many używamy w zdaniach dużo,                     przeczących np.

wiele               I haven’t got many books. – Nie mam wielu książek.           

much               stoi przed rzeczownikiem niepoliczalnym , much używamy w zdaniach przeczących dużo, wiele  np. I haven’t got much sugar. – Nie mam wiele cukru.

a lot of                        stoi przed rzeczownikiem policzalnym w liczbie mnogiej lub przed rzeczownikiem

dużo, wiele      niepoliczalnym; a lot of używamy w zdaniach twierdzących np.

                        There are a lot of apples in the fridge. – Jest dużo jabłek w lodówce.

                        There is a lot of juice in the glass. – Jest dużo soku w szklance.

Countable nouns - rzeczowniki policzalne	Uncountable nouns - rzeczowniki niepoliczalne
egg- jajko, apple- jabłko, orange–pomarańcza, banana - banan tomato – pomidor, potato - ziemniak roll – bułka, nut - orzech strawberry – truskawka, carrot - marchewka grape – winogron,  pear - gruszka chips – frytki, crisps - chrupki pancake – naleśnik, cucumber - ogórek cherry – wiśnia, lemon - cytryna	bread – chleb,  juice - sok yoghurt – jogurt, jam - dżem ham – szynka, meat - mięso cheese – ser,  tea - herbata  milk – mleko, coffee - kawa butter – masło, fruit- owoce cottage cheese – ser biały pasta – makaron, rice - ryż salt – sól, sugar - cukier honey – miód, hair – włosy, money - pieniądze

Rzeczowniki niepoliczalne możemy policzyć jeśli znajdują sie w jakimś naczyniu lub pojemniku, np. jeśli woda jest w szklance to liczymy szklanki wody, jeśli chrupki są w paczce to liczymy paczki.

a piece of cheese/cake                                   kawałek sera/ciasta

a cup of coffee/tea                             filiżanka kawy/herbaty

a glass of juice/water/coke                  szklanka souk/wody/lemoniady

a can of coke/lemonade                                 puszka coli/lemoniady

a tin of tuna/tomatoes                         puszka tunczyka/pomidorów

a bottle of oil/mineral water/coke       butelka oleju/wody mineralnej/coli

a bowl of cornflakes/cherries             miska płatków/wiśni

a loaf of bread                                                           bochenek chleba

a packet of crisps/biscuits                   paczka chipsów/herbatników

a bar of chocolate                               tabliczka czekolady

a slice of bread/ham/cake                   kromka chleba/plasterek szynki/kawałek ciasta

 a carton of milk/ juice                                   karton mleka/soku

a bag of flour                                                 torebka mąki

a bunch of grapes/bananas                 kiść winogron/bananów

a jar of jam/honey                              słoik dżemu/miodu

Tryb rozkazujący

Trybu rozkazującego używamy wydając polecenia lub instrukcje.

Tryb rozkazujący to czasownik w formie podstawowej np.

Open your books! – Otwórzcie książki!

Close the window! – Zamknij okno!

Jeśli chcemy wydać zakaz przed czasownikiem stawiamy  Don’t…! np.

Don’t close your books! – Nie zamykajcie książek!

Don’t talk ! – Nie rozmawiajcie!

Czas Present Simple vs Continuos

Present Simple

Present Continuous

Charakterystyczne określniki czasu: always usually often sometimes seldom hardly ever never every day/month/year Używamy, gdy mówimy o czynnościach stałych lub powtarzających się np. Water boils at 99 degrees celsius. (Woda gotuje się w 99 stopniach celcjusza.-zawsze kiedy podgrzejemy wodę do 99 stopni zacznie ona wrzeć) Do you speak English?(Czy mówisz po angielsku?-jest to pytanie o umiejętność mówienia danym językiem, czy w ogóle mówisz po angielsku) John isn’t lazy. He works very hard.(John nie jest leniwy. On ciężko pracuje.-zawsze kiedy pracuje to przykłada się do tego, czynność ma charakter stały) I live in Częstochowa.(Mieszkam w Częstochowie.-mieszkam w Częstochowie na stałe, nie tymczasowo) What do you do? I’m a doctor. (Co robisz? Jestem lekarzem.- co robisz w ogóle, nie teraz)

Charakterystyczne określniki czasu: now at the moment this week/ month/year today Używamy, gdy mówimy o czynnościach wykonywanych teraz lub tymczasowo. Czynności te nie są zakończone, są w trakcie trwania np. The water is boiling. Can you turn it off? (Woda się gotuje. Czy możesz ją wyłączyć?-woda gotuje się teraz, słyszę gwiżdżący czajnik więc proszę o jej wyłączenie; czynność ma miejsce teraz) Listen to those people. What language are they speaking?(Posłuchaj tych ludzi. W jakim języku oni mówią?-słyszę rozmowę stąd pytanie o język jakim posługują się ci ludzie, czynność jest wykonywana teraz) Klara is working hard today.(Klara ciężko dzisiaj pracuje.-jest to czynność tymczasowa, normalnie Klara nie przykłada się do pracy, ale dzisiaj pracuje ciężko.) I’m living with my friends until I find a flat. (Mieszkam z przyjaciółmi dopóki nie znajdę mieszkania.- jest to czynność tymczasowa, kiedy znajdę mieszkanie to wyprowadzę się od przyjaciół) What are you doing? I’m watching TV.(Co robisz? Oglądam telewizję.-co robisz teraz.)

Czasowniki statyczne to takie czasowniki, które nie mogą wystąpić w czasie Present Continuous. Są to:

-czasowniki oznaczające czynności zmysłów: see(widzieć), hear(słyszeć), smell(pachnieć, czuć), taste(smakować)

- czasowniki oznaczające czynności umysłu: think(myśleć), understand(rozumieć), know(wiedzieć, znać), believe(wierzyć), remember(pamiętać)

- czasowniki oznaczające uczucia: like(lubić), love(kochać), hate(nienawidzić), want(chcieć), need(potrzebować), prefer(woleć)

- have(mieć)

Jeśli chcemy zapytać czy ktoś widzi lub słyszy coś teraz uzywamy can np.

Listen! Can you hear something? (Posłuchaj! Czy słyszysz coś?-słyszę coś teraz i pytam czy ty też to słyszysz)

Can you see the rainbow?( Czy widzisz tęczę?- ja widzę i pytam czy ty też )

Future – wyrażanie przyszłości

Present Simple

Present Continuous

Używamy, gdy mówimy o czynnościach przyszłych zaplanowanych, na które my nie mamy wpływu, a które na pewno się wydarzą np. rozkłady jazdy, repertuary kin, teatrów The last bus leaves at 11. (Ostatni autobus odjeżdża o 11. ) The film starts at 9. (Film zaczyna się o 9) The school year starts in September. (Rok szkolny zaczyna się  we wrześniu.)

Używamy, gdy mówimy o czynnościach przyszłych zaplanowanych. Present Continuous używamy szczególnie gdy mówimy o tzw „arrangements” czyli sytuacjach, w których zaplanowaliśmy, że coś zrobimy i zaczęliśmy się do tego przygotowywać np. I am meeting Kasia this evening. (Spotykam się z Kasią dziś wieczorem-umówiłam się z nią wcześniej) I am going to the dentist tomorrow.(Idę jutro do dentysty. – umówiłam się na wizytę wcześniej)

will

to be going to

Will używamy gdy mówimy o - decyzjach spontanicznych, podjętych w momencie mówienia np. I am hungry. I will give you something to eat. (Jestem głodny. Dam ci coś do jedzenia. – nie jest to czynność zaplanowana tylko reakcja na stwierdzenie, że ktoś jest głodny) - gdy coś komuś oferujemy np. That bag looks heavy. I will help you with it. (Ta torba wygląda na ciężką. Pomogę Ci. – oferujemy pomoc, decyzję podejmujemy w momencie mówienia, nie planowaliśmy wcześniej, że zobaczymy koleżnkę z ciężką torbą i jej pomożemy) - obiecujemy, że coś zrobimy np. I will be home at 10. (Będę w domu na 10) I won’t tell anyone. I promise. (nikomu nie powiem. Obiecuję.) - gdy kogoś o coś prosimy np. Will you close the window, please? (Czy zamkniesz okno?) Używamy, gdy przewidujemy przyszłość na podstawie tego co myślimy lub czujemy, nie mając żadnego dowodu, że coś się wydarzy np. Klara will pass the exam. (Klara zda egzamin.-nie mam żadnego dowodu, że tak się stanie, ale tak myślę, bo Klara się uczyła) I think Kasia will get the job. (Myślę, że Kasia dostanie pracę. – nie mam dowodu, ale wiem, że Kasia ma odpowiednie kwalifikacje, więc myślę, że dostanie pracę)

Używamy, gdy mówimy o czynności przyszłej zaplanowanej np. Shrek is on TV tonight. Are you going to watch it? (Shrek jest dzisiaj w telewizji. Czy zamierzasz go obejrzeć? ) She’s going to buy a new car. (Ona zamierza kupić nowy samochód. – już to zaplanowała, podjęła decyzję wcześniej) Are you going to invite Tom to your birthday party? (Czy zamierzasz zaprosić Toma na  swoje urodziny? – pytanie o czynność zaplanowaną, czy podjąłeś już decyzję w kwestii zaproszenia Toma) Używamy, gdy przewidujemy coś i nasze przewidywania są poparte jakimś dowodem np. Look at those clouds! It is going to rain. (Spójrz na te chmury! Będzie padać!) I feel terrible. I am going to be sick. (Czuję się okropnie. Będę chory.) It’s 9 o’clock and I’m not ready. I’m going to be late. (Jest 9 i jeszcze nie jestem gotowa. Spóźnię się.)

Prepositions

in	on	at	--
- 1987, 2001 - the eighteenth century - April/ May/ June -summer/ winter -the morning/ the evening/ the afternoon -a room/shop/town/the city centre - the sky/ the world -the north/the south/the east/the west - Brazil/ France/ Poland - the mountains - the sea/ the pool - a car/ a taxi - in bed/ in hospital - in a newspaper/ in a book - in a photograph/ a picture - in the middle of	- 25 April/ 6 May - Monday/ Tuesday - Monday morning/ Saturday evening - New Year’s Eve - my birthday - TV - a horse/ a bike/ a motorbike - a bus/ a train/ a plane/ a ship -the ground floor/ the first floor - on the way(to work/home) -the wall/ shelf/ the floor/ a plate/ the ceiling - on the grass/on the tree	- 9:00/ 7:30 - the weekend -night/ midnight/ midday - Christmas/ Easter - at the end of (the road/ October) - at lunchtime -the bus stop/ the door/ the traffic lights - your desk - the top/ the bottom (of the page) - home/ work/ school/ university - the station/ the airport - at Jane’s house/ at the doctor’s/ at the hairdresser’s - a concert/ a party/ a football match	- this… this week/month - last… last night/ year - next… next week/month - every… every day/year - …ago  a year ago/ two months ago - yesterday/yesterday morning - tomorrow - today/tonight - the day after tomorrow - the day before yesterday

Daty

Do podawania dat rocznych używamy liczebników głównych (daty dzielimy na dwie połówki - liczba setek, potem dziesiątki i jednostki) np.

1987- nineteen eighty-six

1765- seventeen sixty-seven

1403- fourteen oh three

1908- nineteen oh eight

2005- two thousand and five

1900 – nineteen hundred

1930s- nineteen thirties (lata trzydzieste)

Wiek oraz daty dzienne podajemy za pomocą liczebników porządkowych np.

XVIII – the eighteenth century

XX – the twentieth century

25/09/2011 – the twenty-fifth of September, two thousand and eleven

15/4/2002 – the fifteenth of April, two thousand and two

Liczebniki główne i porządkowe:

1 - one – first                                      11 - eleven - eleventh
2 - two – second                                 12 - twelve - twelfth
3 - three – third                                               13 - thirteen - thirteenth
4 - four – fourth                                 14 - fourteen - fourteenth
5 - five – fifth                                    15 - fifteen - fifteenth
6 - six – sixth                                      16 - sixteen - sixteenth
7 - seven – seventh                             17 - seventeen - seventeenth
8 - eight – eight           h                                  18 - eighteen - eighteenth
9 - nine – ninth                                               19 - nineteen - nineteenth
10 - ten – tenth                                               20 - twenty - twentieth
30 - thirty – thirtieth                           70 - seventy - seventieth
40 - forty – fortieth                            80 - eighty - eightieth
50 - fifty – fiftieth                              90 - ninety - ninetieth
60 - sixty – sixtieth                             100 - one hundred - one hundredth

Czasowniki

1. can/could

 Czasowniki can/could mają taką samą formę dla wszystkich osób (tzn. nie dodajemy do nich żadnych końcówek). Pytania tworzą przez inwersję a przeczenia przez dodanie not np.

She can swim.

Can she swim?

She can’t swim. (uwaga: forma pełna cannot jest pisana łącznie)

He could speak Italian when he was ten.

Could he speak Italian when he was ten?

He couldn’t speak Italian when he was ten.

Czasownik can wyraża umiejętność np.

I can swim. – Umiem pływać.

Za pomocą can możemy zapytać o pozwolenie lub poprosić o coś np.

Can I go to the cinema? – Czy mogę iść do kina?

Can you open the door, please? Czy możesz otworzyć drzwi?

Czasownik can odnosi się tylko do teraźniejszości, jeżeli chcemy odnieść się do przeszłości używamy formy could np.

Mary could swim when she was five. Mary umiała pływać kiedy miała pięć lat.

Czasownik could może również wyrażać prośbę np.

Could you open the door, please? Czy możesz otworzyć drzwi? (pytanie zaczynające się od could jest grzeczniejsze niż pytanie zaczynające się od can).

2. should

Czasownik should ma taką samą formę dla wszystkich osób (tzn. nie dodajemy do niego żadnych końcówek). Pytania tworzy przez inwersję a przeczenia przez dodanie not np.

You should wait.

Should I wait?

You shouldn’t wait.

Czasownik should oznacza powinność i najczęściej jest używany do udzielania rad bądź pytania o radę np.

It’s a good film. You should see it. To dobry film. Powinieneś go obejrzeć.

Tom shouldn’t go to bed so late. Tom  nie powinien chodzić spać tak późno.

Should we go to the party? Czy powinniśmy isć na party?

Czasownik should bardzo często łączy się z:

- I think…should np.

It’s late. I think I should go home. Jest późno. Myslę, że powinnam iść do domu.

I think Lisa should go to the doctor. Myślę, że Lisa powinna iść do lekarza.

-I don’t think … should np.

I don’t think you should work so hard. Myślę, że nie powinieneś tak ciężko pracować.

I don’t think we should go yet. It’s too early. Myślę, że nie powinniśmy jeszcze iść. Jest za wcześnie.

- Do you think … should …? pytanie o radę

Do you think I should buy this hat? Czy myslisz, że powinnam kupić ten kapelusz?

3. must/have to

Czasownik must ma taką samą formę dla wszystkich osób (tzn. nie dodajemy do niego żadnych końcówek). Pytania tworzy przez inwersję a przeczenia przez dodanie not.

Czasownikiem must wyrażamy nakaz, konieczność np.

I’m very hungry. I must eat something. Jestem bardzo głodny. Muszę coś zjeść.(muszę coś zjeść nie dlatego, że ktoś mi każe, ale dlatego, że sam chcę)

It’s a good film. You must see it. To dobry film. Musisz go obejrzeć. (to, że musisz go obejrzeć to moja opinia; zdanie z must jest ‘silniejsze’ niż zdanie z should)

Czasownikiem mustn’t wyrażamy silny zakaz np.

You mustn’t eat here. Nie wolno wam jeść tutaj.

I must hurry. I mustn’t be late. Muszę się pośpieszyć. Nie wolno mi się spóźnić.

Czasownik have to wyraża konieczność lub obowiązek np.

She has to wear a uniform. Ona musi nosić mundurek. ( nie jest to moja opinia, ale stwierdzenie faktu; ona musi nosić mundurek nie dlatego, że chce, ale dlatego, że takie są zasady w jej szkole)

Gdy chcemy wyrazić brak obowiązku stawiamy don’t/doesn’t przed czasownikiem have to np.

I don’t have to do the washing up today. Nie muszę dzisiaj zmywać. (ale jesli pozmywam to nic się nie stanie).

Czasownik must odnosi się tylko do teraźniejszości, jeśli chcemy powiedzieć, że musieliśmy zrobić coś w przeszłości używamy had to np.

We had to walk home yesterday. There were no buses. Wczoraj musieliśmy iść na nogach do domu. Nie kursowały autobusy.

We didn’t have to wait very long for a train. Nie musieliśmy długo czekać na pociąg.

4 will/shall

Czasownik will ma taką samą formę dla wszystkich osób (tzn. nie dodajemy do niego żadnych końcówek). Pytania tworzy przez inwersję a przeczenia przez dodanie not np.

It will be cold tomorrow.

Will it be cold tomorrow?

It won’t be cold tomorrow.

Czasownik will wyraża

-przewidywania na przyszłość np.

I think Kelly will pass the exam. Myślę, że Kelly zda egzamin.

I’m ten now. I will be 11next year. Mam 10 lat. Będę miał 11 w przyszłym roku.

-decyzje podjęte w momencie mówienia, spontaniczne np.

I don’t have any money. Don’t worry. I will lend you some. Nie mam pieniędzy. Nie martw się. Pożyczę ci.

- obietnice

I won’t tell anyone. Nikomu nie powiem.

I will be home before midnight. Będę w domu przed północą.

-prośby

Will you open the window? Czy otworzysz okno?

Czasownik shall wystepuje tylko z 1 osobą liczby poj. i mnogiej ( I, we) i wyraża uprzejme pytania (Shall I …) lub propozycje( Shall we …) np.

Shall I open the window? Czy otworzyć okno?

Shall we go to the cinema? Czy pójdziemy do kina?

5 might

Czasownik will wyraża pewność w mówieniu o przyszłości natomiast czasownik might wyraża przypuszczenie w mówieniu o przyszłości np.

I will be there at 9 o’clock. Będę tam o 9.

I might be there at 9 o’clock. Może będę tam o 9.

I will pass the exam. Zdam egzamin. (jestem tego pewien, bo się uczyłem i jestem solidnie przygotowany)

I might pass the exam. Może zdam egzamin.

Sue might not come to the party. Sue może nie przyjść na party.

Present Perfect

Żeby utworzyć zdanie w czasie Present Perfect  potrzebujemy odmienionej formy czasownika

have (have/has) oraz III formy czasownika-past participle. Czasowniki regularne w formie past participle przyjmują końcówkę –ed, a czasowniki nieregularne mają swoją nieregularną formę (III forma).

Where’s your key? I don’t know. I have lost it.

She has cut her finger.

Przeczenia tworzymy dodając not do czasownika have.

I haven’t lost my key.

She hasn’t cut her finger.

Pytania tworzymy stawiając czasownik have na początku zdania.

Have you lost your key? Yes, I have./No, I haven’t.

Has she cut her finger? Yes, she has./No, she hasn’t.

Czasu Present Perfect używamy:

1. mówiąc o wydarzeniach w nieokreslonej przeszłości

He has visited China. ( On był w Chinach.-ale nie wiemy kiedy )

2. dla wyrażenia czynności, która rozpoczęła się w przeszłości i trwa do chwili obecnej

They have lived in London for many years.

3. dla wyrażenia czynności dopiero co zakończonych

The train has just left. (Pociąg właśnie odjechał.)

4. dla wyrażenia, że czynność, która wystąpiła w przeszłości ma skutki w teraźniejszości

They have bought a new car. (Oni kupili nowy samochód i teraz mają ten nowy samochód)

Charakterystyczne określenia czasu:

-recently/lately – ostatnio

Have you heard from Kate recently?

- just – właśnie

Are Diane and Paul here? Yes, they’ve just arrived.

Are you hungry. No, I’ve just had dinner.

- already – już (używamy w zdaniach twierdzących)

What time are Diane and Paul coming? They have already arrived.

- yet – jeszcze ( używamy w zdaniach przeczących i pytających)

Are Diane and Paul here? No, they haven’t arrived yet.

Has Nicole started her new job yet?

- never – nigdy

I have never benn to India.

- ever – kiedykolwiek

Have you ever been to India?

- for – używamy, gdy mówimy o tym jak długo czynność się odbywa

We’ve been here for three hours.

- since  -  używamy, gdy mówimy o tym od jakiego momentu czynność się odbywa

We’ve been here since 9 o’clock.

for	since
three days , an hour, a week, a month, five years, ten minutes, two hours, four weeks, six months, a long time	Monday, 9 o’clock, 24 July, January, 1999, Wednesday, Christmas, I was ten years old, we arrived

Czas Past Continuous

Czasu Past Continuous używamy, gdy mówimy o czynności trwającej jakiś czas w przeszłości np.

I was reading at 10 o’clock yesterday. (Czytałam o 10 wczoraj. – o godz. 10 byłam w trakcie czytania)

Żeby utworzyć zdanie w czasie Past Continuous potrzebujemy odmienionej formy czasownika

to be w czasie przeszłym (was, were) oraz czasownika z końcówką –ing np.

My mum was writing a letter.

We were talking.

Przeczenia tworzymy dodając not do czasownika to be.

My mum wasn’t writing a letter.

We weren’t talking.

Pytania tworzymy stawiając czasownik to be na początku zdania.

Was your mum writing a letter? Yes, she was./No, she wasn’t.

Were you talking? Yes, we were./No, we weren’t.

Kiedy dodajemy końcówkę –ing do czasownika:

-czasowniki zakończone na literę e tracą e np.

write – writing                         come - coming

make – making                                   dance – dancing

- czasowniki krótkie zakonczone na samogłoskę i spółgłoskę podwajają ostatnią spółgłoskę np.

stop – stopping                                   run – running

get – getting                            swim – swimming

sit – sitting                             

- czasowniki zakończone ne –ie np.

lie – lying                                die – dying

Czas Past Continuous często jest uzywany do opisu czynności, która została przerwana jakimś wydarzeniem, wyrażonym w czasie Past Simple np.

I was watching TV when the phone rang. Oglądałam telewizję, kiedy zadzwonił telefon. (to, że oglądałam telewizję było czynnością dłuższą, a to, że zadzwonił telefon krótszą tzn. byłam w trakcie oglądania telewizji kiedy zadzwonił telefon)

Czasie Past Continuous wyrażone są czasowniki niedokonane (oglądałam telewizję ale nie skończyłam jej oglądać, bo przerwał mi dzwonek telefonu) w czasie Past Simple wyrażone są czasowniki dokonane (telefon zadzwonił i poszłam go odebrać, co przerwało moje oglądanie telewizji). Bardzo często czas Past Continuous łączy się z while (podczas gdy) a czas Past Simple z when (kiedy) np.

She was walking home when she saw Tomek. Ona szła do domu, kiedy spotkała Tomka.

He hurt his leg while he was playing football. On zranił się w nogę podczas gdy grał w piłkę nożną.